De mythe van de snelle leider : het verhaal van de haas en de schildpad
“Onze leidinggevenden moeten de perfecte antwoorden kennen, de juiste vragen stellen en situaties en mensen op de juiste manier inschatten. Zij staan enkel aan het roer om alles in goede banen te leiden.” Dit hoor ik regelmatig in organisaties. Voeg daar nog het feit aan toe dat alles snel snel moet gaan waardoor we de lange termijn uit het oog verliezen. Eigenlijk komt het er dus op neer dat leidinggevenden echte genieën zijn. Wel, vandaag de dag werkt dit niet meer.
Hoe groot het ego van de leidinggevenden ook is, een andere manier van leiding geven dringt zich op indien zij plezier willen beleven aan de snelheid van de evolutie en klaar willen zijn voor de toekomstige uitdagingen van de kenniseconomie.
We zijn immers aan het evolueren naar de ‘human age’. De sociale en economische wetten en waarden die de samenleving van de 20ste eeuw geleid hebben, staan onder druk. Marc Luyckx, futuroloog, spreekt op Youtube over de “Paradigm shift”. Vandaag is het vooral het menselijk potentieel dat de échte motor van de economische ontwikkeling is en de toekomst van de wereld in handen heeft.
De mens in de organisatie denkt anders dan 50 jaar geleden. Het volstaat niet langer om processen te managen; we dienen verbinding te kunnen creëren met mensen, appèl te kunnen doen op hun potentieel en te kunnen luisteren en coachen. De manager van morgen dient ook het antwoord te vinden op de vraag: “waarom doen we dit?” Daarnaast bepaalt het individu nu graag zelf waar, wanneer en hoe hij wenst te leven en te werken. Talent, werken met passie, een lerende attitude alsook coaching en continue ontwikkeling zijn sleutelelementen in de toekomstige kenniseconomie. Deze elementen zullen de leider ondersteunen om beter om te gaan met complexe onvoorziene situaties en te kiezen voor duurzaamheid.
Het is daarom cruciaal dat de leider mensen rondom zich verzamelt die samen een vorm van ‘onzekerheid’ kunnen toestaan terwijl ze weten dat ze op de juiste ‘pace’ – ofwel snel ofwel trager – de gewenste resultaten kunnen bereiken. Gemakkelijke antwoorden zijn er niet meer, net zoals er geen gemakkelijke veranderingen zijn. We hebben veerkracht nodig om om te gaan met de snelheid van verandering en deze veranderingen niet te ervaren als een revolutie maar als evolutief proces dat we met plezier beleven. Leiderschap is het beleven van de flow naar het gemeenschappelijk belang tussen mens en organisatie – niet de rush rush naar zo snel mogelijk de volgende ‘wave’.
De moraal van de fabel “De haas en de schildpad” geldt dus niet meer echt. In deze fabel houden de twee dieren een wedloop. De haas denkt makkelijk te zullen winnen en spant zich totaal niet in. Onderweg denkt hij gerust een dutje te kunnen doen, maar als hij wakker wordt, heeft de schildpad de finish al bereikt. Zo verliest de haas toch de wedstrijd. De moraal van het verhaal is dat hardlopers doodlopers zijn en dat langzaam-maar-zeker-werk tot goede resultaten leidt. Vandaag de dag gaat het er echter niet meer om of je snel of trager bent. Het is niet of-of, maar én-én. De leidinggevende van de toekomst kiest bewust om bepaalde zaken snel en andere dan weer wat trager te laten gaan, of dit hem nu geliefd maakt of niet.
Hiervoor is het essentieel dat een leider zichzelf kent, echt zichzelf kan zijn, en al zijn communicatieve en inschattingsvaardigheden inzet zonder te vervallen in de ‘snelle oplossingen’. Zelfbewustzijn — jezelf kennen — is een voorwaarde voor echtheid in je leven. In de mensgerichte maatschappij staat de mens, het individu, immers centraal. Een echte leider is zelfbewust. Pas wanneer hij weet wie hij is en waar hij voor staat, kan hij dit helder stellen en helder communiceren naar anderen toe. Wil een leider die leider worden die hij wil zijn en die met een voortschrijdend inzicht de volgende stap kan inleiden en begeleiden, dan helpt het ook om een antwoord te vinden op de vraag ‘hoe ben je geworden wie je bent’.