Geen woorden maar daden: wanneer presentaties en pitches niet het gewenste effect hebben
Stel je deze situatie eens voor: je staat voor een zaal, klaar om je project te presenteren, het project waar je weken aan hebt gewerkt. Je dia’s zijn onberispelijk, je pitch is vlekkeloos. Slechts een paar minuten nadat je bent begonnen, voel je het: de afstand. De ogen van de mensen draaien weg, hun smartphones krijgen meer aandacht dan je toespraak en de energie die je dacht te delen lijkt als een soufflé in elkaar te zakken. Ondanks je meedogenloze voorbereiding en inhoud van topkwaliteit, is de gehoopte betrokkenheid er niet.
Een andere situatie: Stel je voor dat je in een vergaderzaal zit, omringd door je collega’s en leidinggevenden, en het moment is aangebroken om een idee te verdedigen waar je rotsvast in gelooft. Je hebt ontelbare uren besteed aan het verfijnen van elk detail, het anticiperen op elke vraag, elk bezwaar. Maar zodra je spreekt, lijkt een sfeer van twijfel de kamer te vullen. Wenkbrauwen worden gefronst, armen gekruist en ondanks de kracht van je argumenten voel je een muur van onbegrip en tegenzin oprijzen tussen jou en hen.
Deze situaties roepen een fundamentele vraag op: wat ontbreekt er naast de woorden? Waarom komen de boodschappen niet over zoals ze bedoeld zijn, ondanks al onze inspanningen om elke zin en elke dia te verbeteren? Deze momenten, hoe ontmoedigend ook, openen de deur naar een diepgaand onderzoek naar de vele dimensies van communicatie, die veel verder gaan dan alleen de verbale inhoud.
Deze observatie nodigt ons uit om ruimer na te denken over onze manier van communiceren. Hoe kunnen we de onzichtbare barrières overstijgen die soms tussen onze boodschap en ons publiek lijken te staan? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze boodschappen niet alleen worden gehoord, maar ook echt worden gevoeld en begrepen?
Om deze antwoorden te vinden, duiken we in de complexe en fascinerende wereld van communicatie, waarin woorden, lichaamstaal (houding, gebaren, gezichtsuitdrukking) en paraverbale taal (stem, toon, ritme, pauzes in de spraak) slechts het topje van de ijsberg vormen, het deel dat vaak aan bod komt in communicatietrainingen.
Aan de basis van deze scenario’s ligt een realiteit die vaak over het hoofd wordt gezien: effectieve communicatie gaat niet alleen over wat er wordt gezegd, maar ook over hoe het wordt gezegd, over alle non-verbale elementen die onze woorden vergezellen en het bewustzijn van de zender van zijn of haar eigen communicatiestijl. Deze elementen vormen het onzichtbare maar cruciale topje van de ijsberg.
Je innerlijke houding afstemmen op de boodschap die je wilt overbrengen
In de wereld van communicatie is mentale en emotionele voorbereiding de basis waarop het individuele vermogen om contact te maken met het publiek is gebouwd. Dit houdt in dat je je innerlijke houding afstemt op de boodschap die je wilt overbrengen en dat je je voorbereidt op het verwelkomen en beheren van de emotionele reacties die deze boodschap zou kunnen oproepen, zowel bij de zender als bij de ontvangers.
Bewust communiceren
In deze ontdekkingstocht komt een fundamentele dimensie krachtig naar voren: de noodzaak dat de spreker zich volledig bewust is van zijn of haar eigen acties, taal, lichaam en de impact van deze elementen op het publiek. Dit bewustzijn gaat verder dan de eenvoudige beheersing van communicatietechnieken en omvat een diepgaand begrip van menselijke interactie als geheel.
Bewust zijn van onze acties is herkennen dat elke glimlach, elk handgebaar, elke stap die we zetten wanneer we spreken een boodschap overbrengt die potentieel net zo krachtig is als de woorden zelf. Dit betekent dat we niet alleen goed moeten opletten wat we zeggen, maar ook hoe ons lichaam voor ons spreekt. Een open houding kan vertrouwen uitstralen, terwijl een nerveus gebaar twijfel kan zaaien, zelfs in de aanwezigheid van geruststellende woorden.
Bewustwording van lichaamstaal en onze eigen innerlijke stem strekt zich uit tot het herkennen van onze impact op de mensen om ons heen. Iedereen in het publiek heeft zijn eigen ervaringen, verwachtingen en vooroordelen. Door aandacht te besteden aan onze eigen non-verbale taal kunnen we dit complexe veld van menselijke interactie met meer finesse navigeren en ons gedrag aanpassen om beter te verbinden, te betrekken en te inspireren.
Daarnaast moet dit bewustzijn ook inzicht geven in de omgeving waarin gecommuniceerd wordt. Contextuele elementen – de omgeving, het moment, de algemene sfeer – spelen allemaal een rol in hoe onze boodschappen worden ontvangen. Door ons bewust te zijn van deze aspecten, kunnen we het meest gunstige moment kiezen voor onze communicatie of onze boodschap aanpassen om zo goed mogelijk over te komen in de gegeven context.
Uiteindelijk vereist echt effectieve communicatie dat we volledig en bewust aanwezig zijn. Dit betekent dat we volledig in het moment zijn, niet alleen aandachtig voor onze eigen boodschap, maar ook voor de manier waarop die boodschap door ons publiek wordt ontvangen. Het is in deze dynamische en aandachtige interactie dat we echt de barrières van communicatie kunnen overstijgen en echte verbondenheid kunnen creëren.
Weerstand tegen persoonlijke ontwikkeling overwinnen
Om persoonlijke vooruitgang te boeken, is het essentieel om je eigen weerstand te identificeren en te accepteren. Om deze in twijfel te durven trekken en ten slotte, om ermee in te stemmen je gewoonten te veranderen via een open houding.
Het erkennen van de eigen weerstand en uitvluchten vereist eerlijke introspectie. Het betekent toegeven en confronteren met de persoonlijke barrières die vrije expressie en authentieke uitwisseling in de weg staan, en zo een stap zetten naar meer open en impactvolle communicatie.
Het vergt moed om je eigen overtuigingen en algemene waarheden in twijfel te trekken. Het betekent de kettingen van het conventionele denken loslaten en het perspectief omarmen dat elke interactie een kans is om te leren en je horizon te verbreden.
Door je gewoontes te veranderen, erken je dat perfectie in communicatie een zoektocht is, geen bestemming. Het betekent verandering omarmen en jezelf toewijden aan voortdurende verbetering, voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om je vakmanschap aan te scherpen.
Tot slot is een open, niet-oordelende en onderzoekende houding essentieel om een oprechte band te creëren. Dit opent de deur naar begrip en empathie en zorgt ervoor dat elke interactie wordt gezien als een unieke kans voor betrokkenheid en groei.
In onze opleiding Communicatie: Impact & Invloed gaan we dieper in op deze vaak over het hoofd geziene aspecten. Om de manier waarop je communiceert te veranderen. We stellen je in staat om veel voorkomende obstakels te overwinnen en ervoor te zorgen dat je boodschap niet alleen wordt gehoord, maar ook tot actie aanzet en draagvlak schept.
Om Marcel Proust te citeren: “De ware ontdekkingsreis bestaat niet uit het zoeken naar nieuwe landschappen, maar uit het hebben van nieuwe ogen.” We streven er dus niet alleen naar om te veranderen wat je zegt, maar ook om de manier waarop je kijkt en communiceert te veranderen, zodat je nieuwe horizonten kan ontdekken in de kunst van het communiceren.